Vakantiegeld: bonus of broodnodige buffer?
Tijd voor vakantiegeld! En om gelijk met de deur in huis te vallen: wordt vakantiegeld eigenlijk nog gebruikt waarvoor het ooit bedoeld was? Voor sommigen voelt het als een bonus, voor anderen als financieel steuntje in de rug. Waar komt het fenomeen vakantiegeld eigenlijk vandaan? En waar geven we het tegenwoordig aan uit? Hoog tijd om het vakantiegeld van toen en nu eens onder de loep te nemen.
Een duik in de geschiedenis van vakantiegeld
“Wanneer ontvang ik mijn vakantiegeld?” Het klinkt tegenwoordig vanzelfsprekend, maar dat is het niet altijd geweest. De allereerste vorm van vakantiegeld in Nederland werd rond 1910 ingevoerd in de Amsterdamse diamantindustrie. De vakbond van diamantbewerkers wist toen te regelen dat arbeiders een week vakantie kregen met behoud van loon, een primeur voor die tijd.
Pas in de jaren ’60 werd vakantiegeld landelijk ingevoerd. Met als doel mensen financieel in staat stellen om op vakantie te gaan. Werknemers kregen 8% extra bovenop het bruto jaarsalaris. En de uitbetaling? Die vindt tot op de dag van vandaag plaats in mei of juni. Juist, zodat je het op tijd ontvangt voor je zomervakantie.
Van vakantiegeld naar vaste lasten?
Vakantiegeld was dus ooit bedoeld om ‘de gewone Nederlander’ op vakantie te sturen. Maar is dit tegenwoordig nog steeds zo? Volgens het Nibud besteedt 43% van de mensen hun vakantiegeld (deels) aan vakantie. Populaire alternatieven zijn: sparen (38%), achterstallige rekeningen betalen (18%) en huishoudelijke uitgaven (13%).
Vakantiegeld wordt dus nog steeds bij een grote groep gebruikt voor vakantie. Toch een kleine kanttekening: het laatste officiële onderzoek van het Nibud komt uit 2019. Met de dagelijkse boodschappen, energie en zorgkosten die blijven stijgen, lijkt de kans groot dat steeds meer mensen hun vakantiegeld gebruiken om de vaste lasten te betalen.
Waar geef jij je vakantiegeld aan uit?
Het psychologische effect van vakantiegeld
We noemen het vakantiegeld, maar is het technisch gezien niet gewoon onderdeel van je loon? Toch voelt het voor velen als een bonus die je ineens cadeau krijgt. En dat heeft invloed op hoe je het uitgeeft, vaak makkelijker en met minder schuldgevoel. Dit heeft alles te maken met wat gedragseconomen ‘mentale boekhouding’ noemen: mensen labelen geld in hun hoofd verschillend, afhankelijk van waar het vandaan komt.
Individueel Keuzebudget: het nieuwe vakantiegeld
Steeds meer bedrijven werken tegenwoordig met het Individueel Keuzebudget (IKB). Daarin worden het vakantiegeld, een percentage van het brutosalaris en een eventuele eindejaarsuitkering samengevoegd tot één flexibel potje. Je bepaalt dan zelf wanneer je dit budget ontvangt, maandelijks of op een moment dat jou goed uitkomt. Het Individueel Keuzebudget zorgt voor meer flexibiliteit. Wel blijkt uit onderzoek van het Nibud dat mensen die hun vakantiegeld één keer per jaar ontvangen, het bewuster besteden. Wordt het bedrag maandelijks uitbetaald, dan verdwijnt het vaker in de lopende kosten.
Dus, bestaat vakantiegeld nog zoals het ooit was bedoeld? Voor sommigen wel. Voor anderen is het een financiële meevaller of manier om te sparen. Misschien is dat tegenwoordig wel de échte waarde van vakantiegeld: dat jij bepaalt wat je ermee doet.
Doe eens gek: spaar je vakantiegeld!
Nog geen plannen met je vakantiegeld? Bekijk onze spaarmogelijkheden, met een rente tot wel 2,5%!